
صنعت جهانگردی به عنوان یکی از بزرگترین و متنوع ترین صنعت در دنیای امروز به شمار می آید (گی ،چاک وای ، )و در این رابطه جاذبه های گردشگری به عنوان یکی از مولفه های اصلی توسعه گردشگری می باشند . در این بین نورپردازی شهری مقوله ای است که می تواند در ایجاد ارزش و جذابیت در جاذبه های گردشگری نقش و تاثیر به سزایی را ایفاد نماید . نورپردازی شهری ، علاوه براحیای بافت شهری در شب و ایجاد خاطره ذهنی مناسب در گردشگران ، می تواند از طریق تاثیر گذاری در امنیت و نیز افزایش زمان گردشگری شهری و در صورت بهره گیری مناسب به عنوان یک جاذبه گردشگری مورد بهره برداری قرار گیرد . امروزه مطالعات زیادی در خصوص نقش نورپردازی و رنگها در جذب گردشگر شهری در حال انجام می باشد و یک اجماع جهانی در این خصوص وجود دارد که چنانچه به همه قابلیت های صنعت گردشگری و به ویژه گردشگری شهری توجه شود ، می تواند به عنوان یکی از راهبردهای توسعه اقتصادی و فرهنگی شهرها محسوب گردد . موفقیت در این امر ، مستلزم توجه با فرایندهای با ارزش و جذاب در جاذبه های گردشگری است و یکی از تاثیر گذارترین آنها نورپردازی در اماکن شهری و خیابانها می باشد .
ایگور کنز در مقاله خود به بررسی تاثیر نورپردازی بر خلق و خوی انسان پرداخته و اثر نورپردازی بناها را بر انسان با شدت و رنگ ها مورد بررسی قرار داده است و آن را یکی از عوامل موثر بر عملکرد انسان در محیط کار و زندگی دانسته است. امروزه در بسیاری از شهرهای مهم دنیا مدیران شهری با استفاده از مشاوران نور پردازی و رنگ ها در محیط شهری بدنبال ایجاد یک نگرش جدید می باشند . نور پردازی و رنگ ترکیبی از علم و هنر است و نورپردازی اماکن شهری موضوعی است درباره اینکه مردم یک شهر یا کشور چگونه محیط اطرافشان را روشن می کنند ، چگونه آن را احساس و چه واکنشی نسبت به آن نشان می دهند .
اخیرا مطالعاتی در خصوص رنگ و نور و تاثیر آن در توسعه گردشگری شهری مد نظر قرار گرفته است ، که می تواند به عنوان یکی از راهبردهای توسعه اقتصادی و فرهنگی شهرها محسوب گردد. به عبارتی به این موضوع می پرازیم که فضاها و اماکن و محیط های گردشگری باید از نظر بصری دارای چه ویژگیهایی باشند و چه رنگی و یا رنگهایی مناسب فضا های توریستی اند و در شب که نور جای رنگ را میگیرد ؛ چه نوع نور پردازی برای فضاهای توریست پذیر مناسب است ( فضاهایی مانند رستورانها ؛ هتل ها؛ موزه ها؛خیابانهای توریستی، پارکهای توریستی و سایر اماکن و ابنیه و محیط های باز و بسته که مورد تردد گردشگران است باید چه رنگی داشته باشد و چگونه نور پردازی شود) که جذابیت ویژه ای را برای گردشگران ایجاد نماید .
هر چند اصول و منابع مفصلی در خصوص چگونگی رنگ آمیزی و نورپردازی فضاهای توریستی در سایر کشور ها وجود دارد که منطبق بر فرهنگ و اقلیم هر کشور با سایر کشور ها متفاوت است. به هر حال رنگ و نور در گردشگری ایران موضوعی است که باید مورد توجه وتحقیق قرارگیرد و نهایتا باید با توجه به اقلیم چهار فصل ایران و موقعیت جغرافیایی مناطق گردشگری و ماهیت تاریخی ؛ مذهبی ؛ باستانی و طبیعی مکانهای گردشگری و وقایع تاریخی و دهها فاکتور دیگر رنگ و نور هر منطقه گردشگری تعیین گردد.
و این در حالیست که در توسعه گردشگری سایر کشور ها ؛ برنامه ریزی رنگ و نور در تبلیغات؛ در چاپ و انتشار نشریات گردشگری ؛در بناهای تاریخی و رستورانها و هتل ها و موزه ها بسیار هدفمند و بر اساس استاندارد و اصول خاص منطبق بر مطالعه صورت می پذیرد .حتی در سریالها و فیلم هایی که در ابعاد بین المللی میسازند و هدف معرفی کشورشان را دارند به نور پردازی و رنگ آمیزی خیابانها و اماکن وتاسیسات شهری و گردشگری توجه میکنند.
در جهانی که فرهنگ تبدیل به کالا شده است ، شهرهای سراسر دنیا کاملا آگاهند که می توانند اقتصاد خود را از طریق صنایع تفریحی و گردشگری تقویت کنند (شورت ، جان رنای ) فرانسواز چوی در کتاب شهرسازی ، تخیلات و واقعیات یکی از عوامل اصلی عدم جذابیت شهر را عدم روشنی و وضوح زمینه و عوامل شهر می داند که (خصوصا در شب ) کمتر جهانگردی را به خود جلب می کند . در همین خصوص کولین لنچ می گوید شهری که دارای نمادهای آشکار و با وضوح کامل باشد ، بدین تعبیر به نظر خوانا و متشخص می رسد ، چنین شهری چشم و گوش را به توجه بیشتری دعوت می کند و افراد را به جانب خود می خواند (دیناری ۱۳۸۴) با توجه به این موارد امروزه یکی از مسائل و دغدغه های اصلی قابل بحث و بررسی برای شهر ها وجهه تصویری آنهاست واز جمله مسائل و مشکلاتی است که می تواند مستقیم و یا غیر مستقیم موجبات نارضایتی گردشگران را فراهم آورد . امروزه نورپردزای در سرلوحه امور شهرهای توریستی جهان قرار گرفته است و به آن به عنوان ابزاری برای توسعه گردشگری شهری نگریسته می شود . یکی از شاخص های اصلی نورپرازی شهری می تواند ایجاد امنیت در شهر باشد که برای جذب جهانگردان خارجی ، بسیار حائز اهمیت است و مطالعات متعدد نشان داده است که افزایش نورپردازی شهری باعث کاهش شدید جرایم شبانه می شود .
خرید کردن گردشگران یکی دیگر از پیامدهای مثبت اقتصاد گردشگری شهری است که شهرها همواره به دنبال راهکارهایی هستند تا بتوانند بهره کافی را از آن کسب نمایند . در این راستا ، یکی از مهمترین سرمایه های جهانگردی درشهرها خیابانها هستند . وقتی به خیابان که اصلی ترین عنصر شهری جهت خرید است می رویم ، به مجموعه ای با تمام چیزهایی که دارد ، می نگریم ، مشخصا خیابان یکی از اجزای کلیدی محصول گردشگری به شمار می رود (راسل ویل ، راجرز ،۱۳۸۹) و لذا به منظور جذب بیشتر گردشگر برای خرید ، منطقه تجاری شهر و خیابان های آن باید ظاهری خوشایند و دلپذیر ی داشته باشند . یکی از راهکارهای مناسب سازی خیابانها و اماکن برای توسعه خرید نورپردازی مناسب شهری است .
و اما در ایران هر چند به نقش عملکردی نورپردازی به عنوان یکی از شیوه های مناسب سازی و شکل بخشی به فضاهای شهری در هنگام شب تا حدی توجه گردیده است اما هنوز قابلیت آن به عنوان عاملی موثر در جذب گردشگر شهری کمتر مورد توجه جدی قرار گرفته است .