استان اصفهان با مساحت 106179 كيلومتر مربع، حدود 25/6 درصد از مساحت كل كشور را به خود اختصاص داده است.
اين استان بين 30 درجه و 42 دقيقه تا 34 درجه و 30 دقيقه عرض شمالي و 49 درجه و 36 دقيقه تا 55 درجه و 32 دقيقه طول شرقي در ايران مركزي قرار دارد، در حالي كه شهر اصفهان با طول جغرافيايي 51 درجه و 39 دقيقه و 40 ثانيه شرقي و عرض جغرافيايي 32 درجه و 38 دقيقه و 30 ثانيه شمالي بعد از تهران و مشهد سومين شهر بزرگ ايران است. استان اصفهان با استانهاي دهگانه همسايگي دارد، از شمال به استانهاي مركزي و سمنان، از جنوب به استانهاي فارس و كهكيلويه و بويراحمد از مشرق با استانهاي يزد و خراسان و از مغرب به استانهاي خوزستان و چهارمحال و بختياري و لرستان محدود مي‌شود از نظر وسعت، استان اصفهان بعد از استانهاي خراسان، كرمان، سيستان و بلوچستان و فارس حائز مقام پنجم است. درباره اصفهان اصفهان يكي از شهرهاي مبنايي براي كشور ايران در طول تاريخ بوده وهست.
اين شهر از معدود مراكز باستانشناسي ارزشمند جهاني وبسياري از آثار باستاني آن در ليست آثار بشري به ثبت رسيده است. اگر از تاريخ اين شهر سخن به ميان آيد سرگذشت آن تا اعماق اساطير وافسانه ها ريشه دارد تاريخ اين شهر از يك سو به سليمان ونوح متصل واز سوي ديگر پايگاه نهضت كاوه آهنگر بر عليه ضحاك خونخوار معرفي مي گردد. اهميت اصفهان به اندازه اي است كه در اكثر دائره المعارفهاي بزرگ جهان مدخلي به آن اختصاص يافته و سفرنامه هايي از محاسن وشكوه ظاهري و باطني آن از پژوهندگاني چون تاورنيه ,شاردن و… به نگارش درآمده ومظاهر تمدن آن همانند سبك معماري ,مكتب فلسفي ومنهج فقهي آن چشمگير است. در هر حال نام اصفهان در ابتدا انزان بوده وسپس به گابيان يا گي تبديل شده است در دوران عيلاميان شعبه اي از مادها به سوي اصفهان رهسپار شدند وبا توجه به اين كه اصفهان تحت تسلط عيلاميان قرار داشت از پيشرفت آنها جلوگيري به عمل آمد. در اين دوران جاده تجارتي كه خليج فارس را به ناحيه اصفهان مربوط مي ساخت به اين شهر اهميت خاصي مي بخشيد. ياقوت حموي اصفهان را شهر سواران ناميده كه مشتق از واژه هاي اسپهان وسپاه است. احتمالا وجه تسميه اين شهر به دليل وجود پادگان نظامي در آن بوده است . اردشير بابكان بنيانگذار سلسله ساساني اصفهان را به تصرف خود درآورد اين شهر كه محل فرمانروايي يكي از هفت خاندان بزرگ بود با ظهور اسلام در زمان خليفه دوم به تصرف مسلمانان درآمد وپس از اين كه اصفهان اسلام را پذيرفت براي مدتي جي ناميده شد در قرن چهارم هجري مرداويج بنيانگذار سلسله زياري اصفهان را ضميمه تصرفات خود كرد . ركن الدوله ديلمي دو محله مسلمان نشين شهرستان ويهوديه را به همديگر ملحق نمود اصفهان در دوره آل بويه وسلجوقيان پايتخت بوده وآثاري كه از دوره ديالمه وجود دارد مبين اين مطلب است كه درزمان اين سلسله نيز اصفهان كاملا مورد توجه قرار گرفته بود دردوره سلاجقه به ويژه در مدتي كه خواجه نظام الملك وزير دوتن از پادشاهان اين دوره بود اصفهان بسيار ترقي كرد وبعد از فروپاشي سلاجقه واستقرار حكومت اتابكان در نقاط مختلف كشوردستخوش حملات گرديد كه قتل عامهاي دوران مغول و تيمور وهمچنين جهانشاه قره قويونلو از اين نمونه مي باشد وپس از قتل عام تيمور شهر در موقعيت بسيار آشفته اي قرار گرفت. در سال 1000 هجري قمري بدستور شاه عباس اول پايتخت صفويان از قزوين به اصفهان انتقال يافت دراين زمان جمعيت اصفهان به يك ميليون نفر رسيد وبه شدت از نظر مراكز تجاري وفرهنگي ترقي نمود. خيابانهاي وسيع وميدانهاي بزرگ مساجد و كاخهاي سلطنتي بخشي از سيماي شهر اصفهان در اين دوران است. به طور كلي آثار مهم تاريخي در شهر اصفهان عبارتند از ميدان امام يا نقش جهان ,عالي قاپو,كاخ چهلستون ,منارجنبان ,مدرسه چهارباغ يا سلطاني ,مسجد امام ,مسجد شيخ لطف الله ,كليسا وگنجينه وانك ,سي وسه پل يا پل الله ورديخان ,پل خواجو وبازار اصفهان. از جمله نقاط ديدني اين شهر مسجد جامع ,سردرقيصريه ,كاخ هشت بهشت ,تالار اشرف ,بقعه بابا ركن الدين ,امامزاده اسماعيل ,هارون ولايت ,مناره چهل دختران ونقاط تفريحي بيشماري از جمله بوستان شهري ملت ,آيينه خانه ,باغ پرندگان وباغ گلهاست .
اصفهان : شهر چهار فصل
شهر اصفهان در قسمت مرکزی قلمرو ایران ولقع در دشتهایی که به موازات زاینده رود هستند ، قرار گرفته است.
قلمرو اصفهان به خودی خود در ناحیه ای نسبتا کوهستانی در مرکز فلات ایران قرار گرفته که شامل کوهستانهای پوشیده از برف زاگرس در غرب به سمت کویر مرکزی در شرق و شمال می باشد. به دلیل وجود مناطق با ارتفاع مختلف از سطح دریا شرایط اقلیمی متنوعی در این قلمرو موجود می باشد.
به طور کلی با کاهش ارتفاع از سطح دریا از غرب به شرق ، دما با کاهش بارندگی افزایش می یابد. نسیمی در سرتاسر اصفهان در چهار فصل جریان دارد. به ویژه بادهای غربی و جنوب غربی در بهار و پاییز که در طول زاینده رود حرکت می کنند لطافت خاصی را به آب و هوای شهر می بخشند. اصفهان شهری با تغییرات فصلی منظم می باشد. بهار در اواخر مارس با درختهای پر شکوفه آغاز می شود ، تابستان در اواخر ژوئن و پاییز در اواخر سپتامبر به همراه برگهای ریزشی و زمستان سرد در اواخر دسامبر آغاز می شوند. در میان همه ی این فصلها و ماه ها ،اصفهان در ماه (می) در زیباترین و با شکوه ترین وضعیت خود می باشد ، زمانی که نسیمی از آسمان به شهری رنگارنگ با هوایی خوشایند به همراه روشنایی جذاب ، می وزد. اصفهان شهری است که از تابش کامل آفتاب برخوردار است و تقریبا در سه چهارم سال آفتابی می باشد.
اصفهان : موزه ای که مردم در آن زندگی می کنند
اصفهان با وجود تاریخچه ی قدیمی و آثار باستانی فراوان آن یکی از شهرهای نمونه جهان می باشد.
برا ساس نوشته ی نویسنده ی فرانسوی ، آندره مالراکس ، فقط فلورنس و پکینگ با اصفهان قابل مقایسه می باشند.
آثار تاریخی اصفهان شامل مجموعه ای از بهترین نمونه های گونه های متنوع از معماری ایرانی در هزار سال پیش و بیشتر می باشد. کیفیت و کمیت اینگونه کارهای هنری بسیار است و شاهکارهای هنری معماری ایرانی پس از اسلام می باشد.
در میان آثار تاریخی اصفهان می توان انواع گوناگونی از گنبدها ، کاشی کاری ها ، گچ کاری ها ، دیوارنگاری ها ، و خطاطی ها را به بهترین وجه خود مشاهده کرد.
کارهایی که اعتقاد مذهبی پدید آوردندگان خود را آشکار می کنند و به طرز چشمگیری بیننده ی خود را مجذوب می کنند که گویی بیننده به زمان و احساسات پدید آورنده کشیده می شود ، در دنیایی که سرشار از نور و لطافت است.
اصفهان : دنیای هنر
اصفهان شهر صنایع دستی ایرانی و هنرهای سنتی نامیده می شود.
محصولاتی از این قبیل نقشی اساسی را در صادرات ایرا ن به ویژه به اروپا ایفا می کنند.
هنرهای سنتی معاصر و صنایع دستی اصفهان در حقیقت ادامه ای از هنر دوره ی صفوی توسط استادان صنعتگر می باشد. اشیایی که تولید می کنند توسط ایرانیان و افراد خارجی مورد قدردانی قرار گرفته و نقش اصلی را در صادرات اصفهان ایفا می کنند.
قالی بافی ، کنده کاری ، نقاشی مینیاتور ، معرق کاری ، کاشی کاری ، نقره دوزی ، پارچه و مینا کاری در میان هنرهای مهم اصفهان می باشند.
هنرمندان معاصر اصفهان ابداعات جدیدی را در سالهای اخیر در زمینه ی نقاشی مینیاتور ، کاشی کاری و کنده کاری انجام داده اند . اصفهان همچنین سنت موسیقی دیرینه ای دارد. امروزه عالمان موسیقی در موسیقی ایرانی به لهجه ی اصفهانی صحبت می کنند.
اصفهان امروزی :
اصفهان در دهه های اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است. اصفهان چهره ای از یک شهر مدرن را با افزایش جمعیت ، گسترش مناطق و خیابان های جدید ، ساختمانها و کارخانه ها کسب کرده است.
اصفهان به دنبال انقلاب اسلامی پیشرفت سریع تری داشته است و با وجود این و با همه ی این تغییرات هنوز اصالت خود را حفظ کرده است.
آب و هوا:
اصفهان اقلیم قاره ای خشک به همراه فصلهای مختلفی دارد. ماهها ی تابستان از ژوئن تا آگوست گرم و خک می باشند ؛ ماههای زمستانی از دسامبر تا فوریه سرد به همراه ریزش اتفاقی برف می باشند.
بنابراین بهترین زمان برای ملاقات از اصفهان بهار و پاییز است. زمانی که هوا آفتابی ، خوشایند و مناسب برای گردش و فعالیتهای دیگر است. اگرچه در این شهر گرما و سرما به حد افراطی به وجود می آید ، اما سرما بیش از سه ماه دوام نمی آورد. در زمستان به ندرت برف می بارد. باران معمولا در مارس و آوریل می بارد که احتمالا به دلیل بخار حاصله از ذوب شدن برفها می باشد. یک باد غربی در سرتاسر تابستان می وزد ، زمانی که خورشید غروب می کند وزش باد شروع می شود و آنچنان در شب سرد می شود که نیاز به پوشیدن کت پشمی می باشد. بهار در فوریه آغاز می شود که هوا مطبوع و شهر بسیار زیبا می باشد.