صنعت هتلداري نوين آغاز خود را به كشورهاي اروپايي بويژه سوييس مديون است. اين صنعت در ساختمانهاي كوچك و محق كه براي گشودن آنها ازكليدهاي چوبين استفاده مي‌شد، شكل گرفت و در همين هتلهاي كوچك انواع خدمات و سرويسها به مشتريان عرضه مي‌گرديد. دارندگان هتلها بيشتر طبقه ثروتمند و اشراف بودند.
رشد واقعي و تكامل اين صنعت در آمريكا با گشايش سيتي هتل در نيويورك در سال 1794 آغاز شد و اين نخستين ساختماني بود كه به ارائه خدمات مربوط به هتلداري اختصاص مي‌يافت. فعاليتهاي اين مركز به ايجاد انگيزش و رقابت در ميان شهرهاي ديگر انجاميد بطوريكه سرمايه‌داران متعدد به اين صنعت روي آوردند و هتلهاي چندي تأسيس كردند در اين هنگام بود كه بر تعداد هتلها افزوده شد. اما گسترش افسانه‌اي و شگفت‌آور اين صنعت به سالهاي قرن بيستم برمي‌گردد.
سال 1930 با رويدادي غم‌انگيز براي اين حرفه همراه شد به طوري كه چنان ركور سرد و سنگيني بر آن تحميل شد كه سرمايه‌داران اميد اندكي به بهبود آن داشتند ولي آغاز جنگ جهاني دوم باعث شد كه رونقي سريع و شگفت‌آور در اين صنعت بوجود آيد. اين هماي سعادت در تمامي دوران جنگ و تا آغاز دهه 1950 بر بام همه مراكزي كه هتل ناميده مي‌شدند در پرواز بود و رشد و شكوفايي آنها ادامه داشت، اما بحث مراكزي به نام «متل‌ها» كه فقط به آمريكاي شمالي محدود مي‌شد با مقوله مذكور جدا بود.
كارهاي جمعي و گسترش سرمايه‌ها به منظور تأسيس هتلهاي زنجيره‌اي در همان سالها شروع شد و اين پديده با عارضه‌اي نيز همراه شد. بدين ترتيب كه دارندگان هتلهاي كوچكتر خود را در مبارزه براي بقا با سرمايه‌داران بزرگ، از بين رفته مي‌ديدند. اين صنعت در ابعاد و مليتهاي مختلف توسعه مي‌يافت و هتلهاي زنجيزه‌اي بين‌المللي مي‌توانستند تخصص، تكنولوژي و بازاريابي را به خود اختصاص دهند كه دارندگان هتلهاي كوچك و منفرد از اين امتياز بي‌بهره بودند و راهي نداشتند غير از آنكه به هتلهاي زنجيره‌اي مانند شرايتوان، هيلتون، هايت، هاليد‌ي اين، رامادار اين و غيره بپيوندند.
رونق و گسترش هتلهاي بزرگ روزافزون است به طوري كه نمي‌توان بر آن پاياني متصور شد در اين گونه هتلها ارائه خدمات و برآوردن نياز مشتريان و ميهمانان به بهترين وجه صورت مي‌گيرد و همواره سعي در اين است كه سرويس و خدمات بهتر و كاملتري در اختيار ميهمانان قرار گيرد و رضايت آنها بيش از پيش فراهم شود.
گراند هتل
همزان با پيشرفت صنعت در اروپا و بوجود آمدن راه‌آهن و ارتباطات وسيع همچنين توسعه وسايل ارتباطي و بسط و تجارت و بالاخره ظاهر شدن طبقه جديد اجتماعي (بورژوا)، همه و همه علل اصلي بوجود آمدن اين فرم جديد هتل گرديدند.
گراند هتلها را مي‌توان جلوه‌گاه عظمت همه اين ارزشهاي اجتماعي جديد دانست. اين زمان نه تنها بقاي خانواده‌هاي بزرگ، نجبا، شاهزادگان و حكمرانان هنوز مورد احترام بودند. بلكه هدف اصلي جلب طبقه جديد شهري در فضاي معماري جديدي بود كه از امكانات مالي وسيعي برخوردار بودند. كميت و كيفيت احترام در گراند هتلها در رابطه با مقدار سرمايه و اعتبار بانكي اشخاص قرار گرفت.
هتلهاي امروزي
آشنائي با مطالب قبلي و فلسفه مهمانداري آن در گذشته و تحولات اين فلسفه در دوره هاي مختلف و همچنين تأثير اين دگرگونيهاي فكري روي اين مجموعة معماري، به ما امكان مي‌دهد با ديد وسيع‌تري هتلهاي جديد را مطالعه نمائيم.
آنچه امروز به عنوان يك هدف اصلي در هتلهاي جديد مورد توجه طراحان ميباشد، موضوع راحتي مهمانان است، يعني محيطي خلق نمائيم كه هرچه بيشتر گرم و شاد و فاميلي باشد و از همان امتيازات و تسهيلات زندگي فاميلي برخوردار باشد. فضاهاي فردي يا دسته‌جمعي آن بتواند نيازهاي فيزيكي و ادراكي تازه واردين را جوابگو باشد، نه مانند سالنهاي مجلل گراند هتلها مربوط به پنجاه سال پيش كه فقط جلوه‌گاه يك زندگي پرزرق و برق تشريفاتي بود و تنها مي‌توانست در اختيار تعداد معدودي قرار گيرد. امروزه سعي گرديده كه اين وضع دگرگون شده وكليه افراد بتوانند بسادگي از اين مجموعه استفاده نمايند.
در هتلهاي جديد رابطه و تماس بين كاركنان هتل و ميهمانان به حداقل خود رسيده است. اين موضوع به علت پيشرفت تكنيك، تجهيزات و تأسيسات آن ميباشد. از طرف ديگر نحوه اين برخورد هم با شكل قبلي خود بكلي متفاوت است. آن تشريفات و احترامات و تعارفات ساختگي به تعداد زيادي از ميان رفته و روابط صحيح‌تر و انساني‌تر جانشين آن گرديده است.
از طرف ديگر بايستي توجه داشت كه عظمت و ابهت گراند هتلها با آن همه ظرافت كاريها و زيبائيهاي دروني آن امروزه همگي از بين رفته و فضاهاي سالم‌تر و كوچكتر جانشين آن گرديده است.
حتي مي‌توان گفت از نظر معماري بسيار سردتر و بي‌روحتر از وضع قبلي آن گرديده است، مخصوصاً در حدود سالهاي 1940 ـ 1930 مجموعه‌هايي كه بعنوان هتل توسط نهضت راسيوماليسم بنا گرديده خشكي و ماشيني بودن آن كاملاً بچشم مي‌خورد.
در هر صورت فلسفه هتلداري، امروزه در جهت از بين بردن روابط خاص و تشريفاتي گراند هتلها ميباشد.
امروزه براي جوابگويي به احتياجات و امكانات مالي مختلف، مجموعه عظيم و حجيم گراند هتلها را به فضاهاي كوچكتر ساختماني مبدل نموده و در بافت شهري پخش نمايند، تا براي صدور گوناگون زندگي امروزي متناسب باشد.
نحوه پخش اين مجتمع‌ها در بافت شهري و اطراف آن و يا در امتداد اتوبانها درست شبيه موقعيت اقامتگاههاي اوليه (كاروانسراها، قهوه خانه‌ها، مسافرخانه‌ها) ميباشد كه در بافت‌هاي قديمي و يا در كنار جاده‌ها قرار داشته‌اند و در اشكال مختلف هتلهاي امروزي مثلاً از نوع (خانه جوانان) يا پانسيون ارزانترين اقامت ميباشد و در آن هركس كارهاي مربوط به خودش را شخصاً انجام مي‌دهد و يا در زيدانس كه بصورت آپارتمانهاي كوچك و مجهزي در اختياز مهمانان قرار ميگيرند.
همچنين در هتلها يا پناهگاههاي كوهستاني، در همه آنها سعي در بوجود آمدن رابطه‌اي انساني‌تر بين افراد و همچنين با فضاي معماري باشد.
بطوري كه گرمي زندگي فاميلي با برخورداري از حداكثر آزادي وجود داشته باشد. ارزش اين خصوصيت فضاي معماري وقتي مشخص مي‌شود كه امروزه به مدت اقامت متوسط افراد در اين نوع اقامتگاهها توجه نمائيم.
بسياري از مردم به علت اشتغالات خاص و يا به علت راحتي سرويسهاي هتل ترجيح مي‌دهند در يكي از انواع آن زندگي كنند. بنابراين هيچ‌كس مايل نيست در جايي زندگي نمايد كه عاري از روح و شادي ميباشد.
نياز به يك زندگي خصوصي با گرمي و حرارت فاميلي و برخورداري از يك رابطه انساني از خواستگاههاي كساني است كه در اين محلها زندگي مينمايند.
بصورت ايده‌آل در طرح يك هتل بايد در نظر گرفت كه اين فضا بايستي ميهمان را از شلوغي و ناراحتي‌هاي زندگي ماشيني شهري نجات دهد و از هر جهت آرام‌بخش باشد.
تاريخچه هتل در ايران معاصر
در سال 1306 خورشيدي توسط يك مهاجر روسي به نام خاچيك ماديكيانس كافه‌اي بنام نادري در خيابان نادري تهران داير شد و اين شخص براي اولين بار در تهران بكار شيرين‌پزي پرداخت و چندي بعد در جوار كافه نادري، هتلي به همان نـام تأسيس كرد.
براي نخستين‌بار در تهران در رستوران اين هتل بود كه غذاهاي فرهنگي نظير بيفتك و بيف استروگانف و غيره به ايرانيان معرفي شد.
همچنين كافه گلاسه، بستني فرنگي، انواع قهوه‌هاي ترك و فرانسه و انواع نانهاي قالبي براي اولين بار به وسيلة مؤسس اين هتل در اختيار علاقه‌مندان گذاشته شد.
در جوار تأسيس هتل، رستورانهاي متعددي نيز در تهران، رشت، بندر انزلي، بابلسر و ديگر شهرهاي ايران به وسيله ايرانيان و خارجيان دائر گرديد و تعداد آنها در هنگام جنگ جهاني دوم و ورود افسران و سربازان متفقين افزايش قابل توجهي يافت. با خاتمه جنگ و خروج افسران و سربازان خارجي بسياري از اين رستورانها تعطيل شد. از كافه‌هاي مشهور تهران آن زمان كافه‌هاي كانتينانتال و لقانطه بود. كافه كانتينانتال در خيابان اسلامبول قرار داشت و كافه لقانطه در ميدان بهارستان در عمارت نظاميه داير شده بود. اين عمارت از بناهاي باشكوه دوره ناصر‌الدين شاه قاجار بود. عمارت نظاميه داراي تالار بزرگ و بسيار زيبايي بود كه در هر چهار طرف آن پرده‌هاي نقاشي به چشم مي‌خورد. در اين تابلوها مناظر جالبي از سلام محمدشاه قاجار ديده مي‌شد و چهره رجال سرشناس آن زمان در اين تابلو تصوير شده بود.
در قديميترين واحدهاي اقامتي و پذيرائي تهران كه امروز فقط نامي از آن باقي مانده است مي‌توان مهمانخانه مدرن گراند هتل را نام برد. گراند هتل از مجلل‌ترين و معروفترين هتلهاي نيم قرن پيش تهران بود. اين هتل در خيابان لاله‌زار كمي بالاتر از كوچه ملي قرار داشت و در سالهاي پيش هر وقت ميهمان سرشناسي از خارج به تهران مي‌رسيد تنها محلي كه براي اقامت او در نظر گرفته مي‌شد گراند هتل بود. گراند هتل سالن بزرگي نيز داشت كه هنرمندان آن روز ايران در آن به اجراي برنامه مي‌پرداختند و به تدريج كه هتلهاي ديگر در تهران ساخته شد اين هتل از رونق افتاد. كافه و رستورانهاي آن روز در حقيقت محل تجمع اعيان و اشراف آن زمان بود و رفتن به كافه و رستوران خود يك نوع تشخص محسوب مي‌گرديد
منبع:http://blog.360.yahoo.com/